’T Peske Tegelen

Het voormalige Rooms Katholieke Ziekenhuis De Goddelijke Voorzienigheid in Tegelen – beter bekend als ‘t Peske – heeft een prominente plek in het centrum van Tegelen. Het gebouw is door zijn positie en ook door zijn functie onderdeel van het collectieve geheugen van de bewoners van Tegelen.  Het huidige gebouw met ruim 40 appartementen heeft echter zijn glans verloren. Een reeks van aan- en verbouwingen heeft de uitstraling en het karakter van het ruim een eeuw oude gebouw geen goed gedaan. Tijd voor een herwaardering.

opZoom is in opdracht van Antares aan de slag gegaan om het rijke verleden van de plek weer zichtbaar te maken. Door een ‘vernieuwbouw-ontwerpconcept’ worden op een eigentijdse wijze historie, wonen, zorg, mobiliteit en een groene leefomgeving geïntegreerd.

Littekens
De bouw van het ziekenhuis vindt tussen 1913 – 1953 gefaseerd plaats. Deze periode toont de ontwikkeling in de ziekenhuisbouw en de bijbehorende stedenbouwkundige inpassing van dit uitdijende gebouw in het centrum van Tegelen. In de jaren ’60 is het ziekenhuis verbouwd naar een verpleegtehuis en in de jaren ’80 naar een appartementencomplex.  Het grootste deel van de verbouwingen in de jaren ’60 en ‘80 zijn zichtbaar als littekens of zelfs aantastingen van het gebouw. Dit is met name te zien aan: het verhoogde fronton en de verdiepte entree van het centrale entreegebouw; de dichtgezette plinten en zuidgevels; de in maat detonerende Franse balkons; de detaillering zonder plasticiteit; en het materiaal- en kleurgebruik in de gevel met de recentere koude harde kleuren tegenover de warme diepe tinten uit het verleden.

Van Meijel – adviseurs in cultuurhistorie, 2 februari 2023:
‘Het ’t Peske is een weerbarstig gebouw. In eerste instantie oogt het gesloten en rommelig en is de transformatie van zorg- naar woongebouw niet geslaagd. Echter bij verdere bestudering ontstaat er waardering en komen er pareltjes naar boven. Het in verschillende fase gerealiseerde ontwerp van de architecten C. en J. Franssen is een zorgvuldig ontwerp met waardevolle elementen. Deze kwaliteiten zijn omschreven in de Cultuurhistorische verkenning en Waardestelling.’

Visie
We onderschrijven deze kwaliteiten en willen deze ook waar mogelijk behouden. Daarnaast zien we juist ook mogelijkheden om oude verloren gewaande kwaliteiten te herwaarderen. Hiermee kunnen we recentere aspecten als mobiliteit, vergroening en de woonfunctie integreren op een wijze die recht doet aan de plek

We kiezen er nadrukkelijk niet voor om het bestaand gebouw in zijn oorspronkelijke ontwerp te restaureren/ terug te bouwen. De zeer beperkte diepteafmetingen van de vleugels en de gesloten gevels conflicteren met de nieuwe functie wonen. De huidige staat van het gebouw toont dit conflict. Onze visie richt zich op een vernieuwbouw van het ’t Peske waarbij het ‘collectieve geheugen’ van de plek en het gebouw centraal staan.

Parels behouden en herwaarderen
De met tegellambrisering, terrazzo, smeedijzeren hekwerk en glas-in-lood ramen ontworpen trappenhuizen zijn de monumentale parels. Deze behouden we en we handhaven hiermee ook de verdiepingshoogten zodat deze trappenhuizen ook functioneel worden gebruikt.

De nieuwe hoofdentree wordt teruggebracht op het niveau van de parterre waar deze ook in 1926 lag. Met een centrale entree aan een groene en klimaat adaptieve voorruimte. Samen met de bestaande tuinmuur en de bomenrij geven ze plasticiteit en schaal aan het centrum van Tegelen.

De H-vormige structuur en contour van het gebouw wordt behouden en de vernieuwbouw volgt de bestaande contour waardoor het karakteristieke silhouet wordt gewaarborgd. Het hergebruiken van bouwdelen zoals de houten spanten voor de daken, wordt nader onderzocht.

Aan de zuidzijde van het gebouw voegen we een nieuwe vleugel toe. Deze uitbreiding is geïnspireerd op hier aanwezige balkons in het oorspronkelijk ontwerp van J. Franssen uit 1936. De uitbreiding onderscheidt zich hiermee in de architectuur van het hoofdgebouw.  De nieuwe vleugel voegt tevens een nieuwe binnenhof toe.

Parkeren en bergingen
Parkeren wordt uit het zicht opgelost door het herwaarderen van het souterrain. Deze bouwlaag was van oudsher ook de plaats voor berging en secundaire ondersteunende ruimten. In het vernieuwde souterrain zal plek zijn voor het bergen van auto’s, fietsen en scootmobielen.

Een nieuwe groene ruimte
De rondom het gebouw gelegen parkeerplaatsen met bijbehorende ontsluitingswegen komen te vervallen. Het ontwerp voorziet in een transformatie naar een groene krans rondom het gebouw.  De groene voorhof/cour aan de noordzijde en het zuidelijk gelegen plantsoen tonen deze natuurinclusieve leefomgeving.