Bouw van Jou Deventer - Gulden Feniks 2016

Herstructurering van een wederopbouw stempelwijkje waarbij sleetse jaren ’60 woningen naar ontwerp van opZoom architecten en in co-creatie met de klussende kopers zijn verduurzaamd en opgewaardeerd: Bouw van Jou!

Het laatste decennium werd in het Landsherenkwartier van Deventer gedacht vanuit een sloop/nieuwbouw gedachte. Niet enkel de wederopbouw woningen maar ook de wijkstructuur werden totaal vernieuwd. Er lag een nagenoeg compleet nieuw ontwerp voor de gehele wijk en fase 1 was grotendeels al gerealiseerd. Echter, de verkoop van de nieuw ontworpen woningen stagneerde. En dit vroeg om een totaal andere benadering van de vervolgopgaven dan tot dan toe werd gehanteerd.

Niet slopen maar herwaarderen en herstructureren van de bestaande blokken en rijwoningen. En dit dan met de focus op de bestaande kwaliteiten van de wijkstructuur en het versterken van de sociale samenhang binnen de wijk. Dit met als doel om te komen tot een sociaal en ruimtelijk sterk Landsherenkwartier.

Stedenbouwkundig hebben we de open stroken verkaveling met enkele ingrepen getransformeerd tot een gesloten carré. De meest ingrijpende transformatie vond plaats bij de rijwoningen aan de Frederik van Blankenheimstraat. Door het ‘omkeren’ van de oriëntatie van de woningen liggen de voordeuren aan de straatzijde en de tuinen aan de collectieve parkeerhof. Dit resulteert in een heldere structuur met de nodige duidelijke overgangen van openbaar naar privé.

Uit diverse renovatie scenario’s hebben we met de verschillende sleutelspelers waaronder ook huidige en mogelijke toekomsten bewoners, de meest kansrijke optie gedestilleerd. Deze optie gaat uit van de verkoop van een opgeknapte en verduurzaamde schil die daarna van binnen door de kopers wordt ingedeeld en afgewerkt. Door deze aanpak is het mogelijk om voor een relatief laag bedrag een duurzaam casco te kopen dat daarna op eigen inzicht wordt ingericht.

Het succes van dit concept bleek bij verkoop. De verschillende woningen werden meermalen overschreven en de vier fasen zijn direct en deels gelijktijdig gerealiseerd. En enkele tijdelijke antikraak bewoners zijn kopers en klussers geworden.

Een ontwerponderzoek van opZoom geeft ons een inkijk in de historie van de steden- en woningbouw en houdt ons een spiegel voor. Met het stempelplannen uit de jaren ‘50 en ‘60 heeft de locatie een wederopbouwkarakter gekregen met stroken woningen in een open en vrij maaiveld. Dit met zo min mogelijk referentie naar het verleden van deze plek. Een nieuwe maatschappij werd vorm gegeven. Het sloopnieuwbouw plan van begin deze eeuw liet op basis van verklaarbare gronden, deze wederopbouw aanpak geheel los en realiseerde een helder ensemble van blokken. Maar ook hier werd het verleden nagenoeg geheel uitgepoetst en afwijkende elementen geïsoleerd. Opnieuw een nieuwe maakbaarheid. Met de herontwikkeling in de studie van opZoom is de bestaande bebouwing het uitgangspunt en kijken we met meer waardering naar de bebouwing die in vroegere tijden is gerealiseerd. We zijn in staat gebleken om met de kopers/klussers de woningen en de wijk een duurzame toekomst te geven.

22 juni 2016
opZoom, Woonbedrijf Ieder1 en aannemer Haafkes Veldwachter hebben met co-creatie-project Bouw van Jou gezamenlijk de Gulden Feniks 2016 gewonnen in de categorie renovatie.

Uit het juryrapport:
“Volgens de jury vertegenwoordigt Bouw van Jou een van de grootste renovatieopgaves waar ons land voor staat: de onderkant van de kopersmarkt op weg helpen naar een eerste woning. De renovatie is volgens de jury even liefdevol als zorgvuldig en met oog voor detail uitgevoerd. Naast de verslechterde woningen werd ook de omgeving aangepakt, nu straalt alles een frisse eenvoud uit. Indrukwekkend. Hier metamorfoseerde een statusloos gebied tot een woonwijk waar je graag bent. Dat is een wonder op microschaal. Bouw van Jou bewijst dat je verpauperde wijken kunt transformeren tot pareltjes in een dorp of stad en sluit daarmee naadloos aan bij de aard van NRP Gulden Feniks.”

Vincent van Rossem meldt verder in zijn column:
“Inmiddels begint het tij te keren. Maar er ligt een geweldige opgave. Het bekroonde renovatieproject Bouw van Jou in Deventer biedt misschien wel de ideale formule om afgeschreven huurwoningen een nieuw leven te geven. Waarmee ook starters op de woningmarkt gediend zijn. Laten we hopen dat dit goede voorbeeld veel navolging krijgt.”

-> naar de site van de Gulden Feniks

opdrachtgever
Woonbedrijf Ieder1 Deventer

ontwerpteam
Johan Blokland mmv Marcel Plomp

project
herstructurering van een naoorlogse stempel met 42 woningen

status
opgeleverd eind 2015

Gerelateerde projecten

Tinnegieter Harderwijk

Centrum West Driebergen

Het Zijdekwartier Arnhem

De Leemhof Gendt