Dominicanenklooster Huissen

Een integrale herstructurering van het Dominicanenklooster Huissen waarbij het concept de Omgang zorgt voor samenhang, rust en functionaliteit binnen een historisch en monumentaal complex.

Het huidige klooster
Het Dominicanenklooster ligt aan de zuidoostzijde van het centrum van Huissen, op een door een gracht en tuinmuur omgeven eiland met ontsluitingen via de Stadsdam en de Kloosterlaan. Het kent een verwarrende, organisch gegroeide indeling met overlappende functies als zalen, kantoren, slaap- en eetruimtes. De entree mist uitstraling en de ontvangstruimte is te klein voor de gewenste kloostersfeer. De kloostergang veroorzaakt onrust waar stilte gewenst is en de kapel is door haar omvang en akoestiek moeilijk inzetbaar. Buiten overheerst verharding, waardoor de kloostertuin met oude bomen naar de achtergrond verdwijnt. De kloostermuur verkeert in slechte staat en vraagt om herstel.

Hoewel het Dominicanenklooster een gemeentelijk monument is, ontbreekt een officiële waardestelling. Toch zijn onderdelen als het landhuis, de kapel, crypte, kloostergangen, tuinmuur en voormalige wasserij van grote historische waarde.

Geschiedenis
Het klooster kent een lange en gelaagde geschiedenis. Van 1250 tot 1722 stond hier een Kleefse burcht, gevolgd door het landhuis “Kasteel van Huissen” in 1816. In 1856 werd het geschonken aan de Dominicanen en door Pierre Cuypers verbouwd tot klooster met kapel. Uitbreidingen volgden, waaronder de Thomaskapel en crypte (1864–1897), en in 1933–1934 gaf Eduard Cuypers het complex een nieuw uiterlijk.

Na de oorlog kreeg het klooster opnieuw een religieuze functie. In de jaren ’80 en ’90 werd het een open klooster met maatschappelijke rol. Sinds 2009 is het vormingscentrum een zelfstandige stichting. In 2017 werd gastenverblijf de Herberg toegevoegd, waarin de historische wasserij uit 1864 is geïntegreerd.

In 2025 vertrokken de laatste Dominicanen, waarmee een nieuw hoofdstuk begint.

De Omgang
Het schilderij van Dominicus waarop hij zijn blote voeten schoonmaakt symboliseert beweging, bezieling en het op pad gaan. Dit was een inspiratiebron voor het concept de Omgang. Deze nieuwe kloostergang verbindt alle belangrijke onderdelen van het kloostercomplex en zorgt voor een heldere routing.

De omgang bestaat uit ritmisch geplaatste halve bogen die in perspectief verwijzen naar de neogotiek van Cuypers (1856–1858). De omgang tussen het klooster en de kapel is water- en winddicht en bevat zitplekken die rust en ontmoeting stimuleren. Tussen de kapel en de herberg is de omgang vormgegeven als een open, groene droogloop die beschutting biedt en tegelijkertijd de ruimtelijke samenhang versterkt.

De nieuwe entree combineert klassieke elementen met een eigentijdse uitstraling. De herhaling van bogen verwijst naar het oorspronkelijke klassieke ontwerp van het landhuis en een subtiele markering in de bestrating geeft de plek aan van de voormalige buitentrap. Het landhuis wordt weer herkenbaar gemaakt door een stucafwerking in een donkerdere tint dan de naastgelegen gebouwen.

De kapel wordt flexibel inzetbaar dankzij een scheidingswand die een voorruimte creëert met voorzieningen. Er is plaats voor circa 200 stoelen in variabele opstellingen. De Thomas Kapel krijgt een kleinschalige ontmoetingsfunctie, waarmee een heldere structuur ontstaat die ontmoeting en verstilling ondersteunt.

Binnen het klooster worden functies logisch geordend met een centrale entree via het voormalige landhuis, een ruimere ontvangst, gescheiden eetruimten, verbeterde zalen en kamers met eigen sanitair.

Kloostertuin, park en hof
Het terrein van het Dominicanenklooster krijgt een park, tuin en hof in elk hun eigen sfeer. Het kloosterpark is het openbaar toegankelijke voorterrein van het klooster met centraal de hoofdentree. De kloostertuin is het afgeschermde buiten van het Klooster. De ommuurde tuin biedt groen, rust, ruimte voor groepssessies en meditatie. Daarnaast herstellen we deels de van oudsher passende zelfvoorzienendheid met een boomgaard en moestuin. Tot slot ligt er centraal in het kloostercomplex het kloosterhof, het lege midden met ruimte voor de crypte en bloemen.

De kloostermuur markeert op ingetogen wijze de grens van het terrein en weerspiegelt met zijn sobere baksteenarchitectuur de rust en beslotenheid van het kloosterleven. Beschadigde delen worden hersteld met respect voor de cultuurhistorische waarde en oorspronkelijke bouwstijl.

Verduurzaming
De verduurzaming wordt geïntegreerd met functionele en bouwkundige verbeteringen. Een nieuw concept voor verwarming en ventilatie verhoogt zowel comfort als gebruiksgemak.

Zo ontstaat een toekomstgericht kloostercomplex waarin historie, ontmoeting, bezinning en vernieuwing samenkomen.